出版日期：2014/01/01
規格：平裝 / 302頁 / 15 x 21 cm / 普通級 / 單色印刷 / 初版
本書首先展示周易關於天道、地道和人道的自然結構，突破了把自然作為人的對立物的西方哲學傳統自然結構，並且根據老子關于人法地、地法天、天法道和道法自然的觀點，揭示了自然結構之間的復雜關系，以及周易關于形而上者謂之道，形而下者謂之器的觀點，闡述了精神和物質之間的幽明和感通的關系等獨特自然結構觀。 　　其次，研究了易有太極，是生兩儀，兩儀生四象，四象生八卦，八卦定吉凶，吉凶生大業，以及生生謂之易的周易特有的自然演化觀。 　　第三，探索了周易自然觀的立象取義的核心內容。其基本做法是立象以盡意，設卦以盡情偽，系辭焉以盡其言，變而通之以盡利，鼓之舞之以盡神。周易自然觀就是這樣善待自然，順其自然，認識自然、解釋自然、利用自然、改造自然，達到天人合一的境界。 　　第四，本書用獨特的易象思維方式，演繹卦象結構和變化關系，盡解自然之易、立象盡意、卦爻符號轉換、制器尚象、取象比類、變易為性、簡易為用、交易為通、不易為宗以及為變所適、和諧論、地之道、災異觀、整體有機自然觀等。 　　當代科技革命和社會改革兩大潮流，使人類進入工商文明和信息文明的新時代，從根本上改變了古代周易賴以存在的經驗科學基礎和農耕文明的社會條件，周易面臨生死存亡的抉擇。易學文化體系的核心是「天人同構」和「天人合一」，謀求周易自身的科學化去實現其社會化，把巫史文化變成哲理文化，以科學的精神和現代人文理念建成現代易學體系，是歷史的必然。
一、道法自然 二、兩種存在 三、八卦取象 四、易象思維 五、唯變所適 六、和平發展與和諧社會 七、地之道 八、災異觀 九、整體有機自然觀 結語 附錄
推薦序 　　商宏寬先生關於周易自然觀的力作，是對現代易學文化體系探討的重要成果，希望引起更多的科學家、哲學家和學術界的關注，以便推進現代易學文化的發展。 　　自然觀是人們對自然界的總的認識。大體包括人們關於自然界的本原、演化規律、結構以及人與自然的關係等方面的根本看法。 　　自然觀是人們對整個世界認識的基礎，因而任何一種系統的哲學必然包含與之相適應的系統的自然觀。周易作為中國的系統哲學有獨特的自然觀。在歷代眾多的易學著作中，朱伯崑的《易學哲學史》是第一部系統研究易學哲學的巨著。他把易學和哲學兩大學術體系結合起來研究，深刻地揭示了長期被易術掩蓋的有關易學的哲學本質，同時也為中國哲學找到了自己的源流。至此，易學哲學的自然觀的研究就提上了研究的日程。 　　自然觀是在一定的歷史文化背景下形成的，尤其與當時的自然科學發展水準密切相關；反過來又對自然科學的發展有重要的影響。在歷史上，最先出現的是神話形態的自然觀；進入階級社會以來，唯物主義自然觀與唯心主義自然觀的對壘日趨明顯。唯物主義自然觀大體經歷了三個大的發展形態。 　　在古代，人們基本上把自然界看作是一個普遍聯繫、不斷運動的整體，由此形成樸素的自然觀。近代科學深入自然界的各個部門進行孤立靜止的科學考察，由此產生形而上學自然觀。現代科學則日益廣泛地揭示了自然界的各種聯繫，從各個不同的角度發展著辯證唯物主義自然觀。這一科學的自然觀對整個自然科學和哲學日益發揮著積極的作用。周易自然觀是在古代形成的樸素自然觀，經過歷代易學的演變和現代易學的革故鼎新，成為獨特的自然觀。 　　商宏寬先生長期在自然科學的研究崗位工作，又諳熟周易的經典，有條件、有可能對周易自然觀進行探索和研究。他研究了周易的自然結構及其演化，抓住周易自然觀的取意、立象、設卦的核心內容，以易象的思維方式演繹卦象結構和變化關係，達到天人合一的意境，充分展示了與西方自然觀互補的周易自然觀的獨特內涵，以及現代社會對周易自然觀的迫切需求。 　　 　　本書首先展示周易關於天道、地道和人道的自然結構，突破了把自然作為人的對立物的西方哲學傳統自然結構，並且根據老子關於人法地、地法天、天法道和道法自然的觀點，揭示了自然結構之間的複雜關係，以及周易關於形而上者謂之道，形而下者謂之器的觀點，闡述了精神和物質之間的幽明和感通的關係等獨特自然結構觀。 　　其次，研究了易有太極，是生兩儀，兩儀生四象，四象生八卦，八卦定吉凶，吉凶生大業，以及生生謂之易的周易特有的自然演化觀。 　　第三，探索了周易自然觀的立象取義的核心內容。其基本做法是立象以盡意，設卦以盡情偽，繫辭焉以盡其言，變而通之以盡利，鼓之舞之以盡神。周易自然觀就是這樣善待自然，順其自然，認識自然、解釋自然、利用自然、改造自然，達到天人合一的境界。 　　第四，本書用獨特的易象思維方式，演繹卦象結構和變化關係，盡解自然之易、立象盡意、卦爻符號轉換、製器尚象、取象比類、變易為性、簡易為用、交易為通、不易為宗以及為變所適、和諧論、地之道、災異觀、整體有機自然觀等。 　　當代科技革命和社會改革兩大潮流，使人類進入工商文明和資訊文明的新時代，從根本上改變了古代周易賴以存在的經驗科學基礎和農耕文明的社會條件，周易面臨生死存亡的抉擇。易學文化體系的核心是「天人同構」和「天人合一」，謀求周易自身的科學化去實現其社會化，把巫史文化變成哲理文化，以科學的精神和現代人文理念建成現代易學體系，是歷史的必然。 　　期盼廣大易學工作者能順應潮流、與時諧行地為現代易學文化建設作出更大貢獻。 丘亮輝 丘教授為國際易學聯合會秘書長，東方國際易學研究院副院長 總序 田合祿 　　《易經》是什麼？《說文》引《秘書》說「日月為易」，說明「易」就是日月，《易經》講的就是日月的運行規律，以及日月的運動變化，及其對自然界生物和人的影響，並闡述人順從自然變化的道理。探討日月的運行規律屬於自然科學，由此產生的天文、曆法、季節、氣候、氣象、物理、數學等都是科學，由此可知《易經》也應該是一本講科學的書，不是講迷信的書，研究《易經》，就是研究科學，因此，我們將這套叢書定名為《周易與現代科學研究叢書》。 　　《易經》的功能是什麼？《繫辭傳》說「生生之謂易」「天地之大德曰生」，原來《易經》的功能是講生命科學的，講一切事物的誕生、發展、壯大、直到其死亡。乾為日，還為天；坤為月，還為地。所以《序卦傳》說「有天地然後萬物生焉，盈天地之間者唯萬物」，《彖傳》還深入地闡發了乾坤日月合德創生化育萬物的特性，謂「大哉乾元，萬物資始」，「至哉坤元，萬物資生」。人有生命，動物有生命，植物有生命，一個國家、一個機關也有生命，這是客觀存在的事實，所以《易經》可以用到萬事萬物之中，萬變不離其宗。 　　日月運動，有時間，有空間，這一特性《易經》就用卦符來表示，故《易經》的卦都有時、空的特性，時空相結合研究就成了中國文化發展的一大特徵，所以孔子研究《易經》之結晶產物——《易傳》，不但強調「時」，也強調「位」，「時」就是時間，「位」就是空間，「時」「位」結合，就是時空結合，是自然科學的研究，不只是人文科學的研究，要把它從人文圍牆中解放出來，放到自然科學中去考慮，就會知道孔子不只是一位教育家、哲學家，還是一位偉大的古代科學家。 　　日月運動有規律，有時間，這是一切推前和演後運算必須具備的條件。《易經》之卦是日月運動的代表符號，故用卦也能推知以前和演義以後。 　　再說孔子儒家，《漢書‧藝文志》說「儒家者流，蓋出司徒之官，助人君順陰陽教化者也」。原來儒家主要是講「陰陽教化」學說的，而「陰陽家者流，蓋出於羲和之官，敬順昊天，曆象日月星辰，敬授民時」，所以孔子在《繫辭傳》中說「陰陽之義配日月」。羲和是個觀天文制定曆法的官員。由此可知，孔子研究《易經》的目地是「治曆明時」，供民政之事用的，所以孔子《易傳》處處都是體現出了科學精神。 　　 　　《易經》是一部偉大的古代科學著作，在歷代易學研究者的科學闡釋下，今天科學易已經形成，其研究正在逐步深入，我們相信二十一世紀，科學易的研究將讓《易經》重放科學光輝，古樹將開新花。
Thông dịch tự động bằng Quick Translator
Tác Giả:商宏寬 thương hồng khoan

Xuất bản nhật kỳ: 2014/01/01
quy cách: Bình trang / 302 hiệt / 15 x 21 cm / phổ thông cấp / đan sắc ấn loát / sơ bản
bản thư thủ tiên triển thị chu dịch quan ô thiên đạo, địa đạo hòa nhân đạo đích tự nhiên kết cấu, đột phá liễu bả tự nhiên tác vi nhân đích đối lập vật đích tây phương triết học truyền thống tự nhiên kết cấu, tịnh thả căn cứ lão tử quan vu nhân pháp địa, địa pháp thiên, thiên pháp đạo hòa đạo pháp tự nhiên đích quan điểm, yết thị liễu tự nhiên kết cấu chi gian đích phục tạp quan hệ, dĩ cập chu dịch quan vu hình nhi thượng giả vị chi đạo, hình nhi hạ giả vị chi khí đích quan điểm, xiển thuật liễu tinh thần hòa vật chất chi gian đích u minh hòa cảm thông đích quan hệ đẳng độc đặc tự nhiên kết cấu quan.

Kỳ thứ, nghiên cứu liễu dịch hữu thái cực, thị sinh lưỡng nghi, lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái, bát quái định cát hung, cát hung sinh đại nghiệp, dĩ cập sinh sinh vị chi dịch đích chu dịch đặc hữu đích tự nhiên diễn hóa quan.

Đệ tam, thám sách liễu chu dịch tự nhiên quan đích lập tượng thủ nghĩa đích hạch tâm nội dung. Kỳ cơ bản tố pháp thị lập tượng dĩ tận ý, thiết quái dĩ tận tình ngụy, hệ từ yên dĩ tận kỳ ngôn, biến nhi thông chi dĩ tận lợi, cổ chi vũ chi dĩ tận thần. Chu dịch tự nhiên quan tựu thị giá dạng thiện đãi tự nhiên, thuận kỳ tự nhiên, nhận thức tự nhiên, giải thích tự nhiên, lợi dụng tự nhiên, cải tạo tự nhiên, đạt đáo thiên nhân hợp nhất đích cảnh giới.

Đệ tứ, bản thư dụng độc đặc đích dịch tượng tư duy phương thức, diễn dịch quái tượng kết cấu hòa biến hóa quan hệ, tận giải tự nhiên chi dịch, lập tượng tận ý, quái hào phù hào chuyển hoán, chế khí thượng tượng, thủ tượng tỉ loại, biến dịch vi tính, giản dịch vi dụng, giao dịch vi thông, bất dịch vi tông dĩ cập vi biến sở thích, hòa hài luận, địa chi đạo, tai dị quan, chỉnh thể hữu cơ tự nhiên quan đẳng.

Đương đại khoa kỹ cách mệnh hòa xã hội cải cách lưỡng đại triều lưu, sử nhân loại tiến nhập công thương văn minh hòa tín tức văn minh đích tân thì đại, tòng căn bản thượng cải biến liễu cổ đại chu dịch lại dĩ tồn tại đích kinh nghiệm khoa học cơ sở hòa nông canh văn minh đích xã hội điều kiện, chu dịch diện lâm sinh tử tồn vong đích quyết trạch. Dịch học văn hóa thể hệ đích hạch tâm thị "Thiên nhân đồng cấu " hòa "Thiên nhân hợp nhất ", mưu cầu chu dịch tự thân đích khoa học hóa khứ thực hiện kỳ xã hội hóa, bả vu sử văn hóa biến thành triết lý văn hóa, dĩ khoa học đích tinh thần hòa hiện đại nhân văn lý niệm kiến thành hiện đại dịch học thể hệ, thị lịch sử đích tất nhiên.

nhất, đạo pháp tự nhiên

Nhị, lưỡng chủng tồn tại

Tam, bát quái thủ tượng

Tứ, dịch tượng tư duy

Ngũ, duy biến sở thích

Lục, hòa bình phát triển dữ hòa hài xã hội

Thất, địa chi đạo

Bát, tai dị quan

Cửu, chỉnh thể hữu cơ tự nhiên quan

Kết ngữ

Phụ lục

thôi tiến tự

Thương hồng khoan tiên sinh quan ô chu dịch tự nhiên quan đích lực tác, thị đối hiện đại dịch học văn hóa thể hệ thám thảo đích trọng yếu thành quả, hi vọng dẫn khởi canh đa đích khoa học gia, triết học gia hòa học thuật giới đích quan chú, dĩ tiện thôi tiến hiện đại dịch học văn hóa đích phát triển.

Tự nhiên quan thị nhân môn đối tự nhiên giới đích tổng đích nhận thức. Đại thể bao quát nhân môn quan ô tự nhiên giới đích bản nguyên, diễn hóa quy luật, kết cấu dĩ cập nhân dữ tự nhiên đích quan hệ đẳng phương diện đích căn bản khán pháp.

Tự nhiên quan thị nhân môn đối chỉnh cá thế giới nhận thức đích cơ sở, nhân nhi nhậm hà nhất chủng hệ thống đích triết học tất nhiên bao hàm dữ chi tương thích ứng đích hệ thống đích tự nhiên quan. Chu dịch tác vi trung quốc đích hệ thống triết học hữu độc đặc đích tự nhiên quan. Tại lịch đại chúng đa đích dịch học trứ tác trung, chu bá côn đích < dịch học triết học sử > thị đệ nhất bộ hệ thống nghiên cứu dịch học triết học đích cự trứ. Tha bả dịch học hòa triết học lưỡng đại học thuật thể hệ kết hợp khởi lai nghiên cứu, thâm khắc địa yết thị liễu trường kỳ bị dịch thuật yểm cái đích hữu quan dịch học đích triết học bản chất, đồng thì dã vi trung quốc triết học trảo đáo liễu tự kỷ đích nguyên lưu. Chí thử, dịch học triết học đích tự nhiên quan đích nghiên cứu tựu đề thượng liễu nghiên cứu đích nhật trình.

Tự nhiên quan thị tại nhất định đích lịch sử văn hóa bối cảnh hạ hình thành đích, vưu kỳ dữ đương thì đích tự nhiên khoa học phát triển thủy chuẩn mật thiết tương quan; phản quá lai hựu đối tự nhiên khoa học đích phát triển hữu trọng yếu đích ảnh hưởng. Tại lịch sử thượng, tối tiên xuất hiện đích thị thần thoại hình thái đích tự nhiên quan; tiến nhập giai cấp xã hội dĩ lai, duy vật chủ nghĩa tự nhiên quan dữ duy tâm chủ nghĩa tự nhiên quan đích đối lũy nhật xu minh hiển. Duy vật chủ nghĩa tự nhiên quan đại thể kinh lịch liễu tam cá đại đích phát triển hình thái.

Tại cổ đại, nhân môn cơ bản thượng bả tự nhiên giới khán tác thị nhất cá phổ biến liên hệ, bất đoạn vận động đích chỉnh thể, do thử hình thành phác tố đích tự nhiên quan. Cận đại khoa học thâm nhập tự nhiên giới đích các cá bộ môn tiến hành cô lập tĩnh chỉ đích khoa học khảo sát, do thử sản sinh hình nhi thượng học tự nhiên quan. Hiện đại khoa học tắc nhật ích quảng phiếm địa yết thị liễu tự nhiên giới đích các chủng liên hệ, tòng các cá bất đồng đích giác độ phát triển trứ biện chứng duy vật chủ nghĩa tự nhiên quan. Giá nhất khoa học đích tự nhiên quan đối chỉnh cá tự nhiên khoa học hòa triết học nhật ích phát huy trứ tích cực đích tác dụng. Chu dịch tự nhiên quan thị tại cổ đại hình thành đích phác tố tự nhiên quan, kinh quá lịch đại dịch học đích diễn biến hòa hiện đại dịch học đích cách cố đỉnh tân, thành vi độc đặc đích tự nhiên quan.

Thương hồng khoan tiên sinh trường kỳ tại tự nhiên khoa học đích nghiên cứu cương vị công tác, hựu am thục chu dịch đích kinh điển, hữu điều kiện, hữu khả năng đối chu dịch tự nhiên quan tiến hành thám sách hòa nghiên cứu. Tha nghiên cứu liễu chu dịch đích tự nhiên kết cấu cập kỳ diễn hóa, trảo trụ chu dịch tự nhiên quan đích thủ ý, lập tượng, thiết quái đích hạch tâm nội dung, dĩ dịch tượng đích tư duy phương thức diễn dịch quái tượng kết cấu hòa biến hóa quan hệ, đạt đáo thiên nhân hợp nhất đích ý cảnh, sung phân triển thị liễu dữ tây phương tự nhiên quan hỗ bổ đích chu dịch tự nhiên quan đích độc đặc nội hàm, dĩ cập hiện đại xã hội đối chu dịch tự nhiên quan đích bách thiết nhu cầu.

Bản thư thủ tiên triển thị chu dịch quan ô thiên đạo, địa đạo hòa nhân đạo đích tự nhiên kết cấu, đột phá liễu bả tự nhiên tác vi nhân đích đối lập vật đích tây phương triết học truyền thống tự nhiên kết cấu, tịnh thả căn cứ lão tử quan ô nhân pháp địa, địa pháp thiên, thiên pháp đạo hòa đạo pháp tự nhiên đích quan điểm, yết thị liễu tự nhiên kết cấu chi gian đích phức tạp quan hệ, dĩ cập chu dịch quan ô hình nhi thượng giả vị chi đạo, hình nhi hạ giả vị chi khí đích quan điểm, xiển thuật liễu tinh thần hòa vật chất chi gian đích u minh hòa cảm thông đích quan hệ đẳng độc đặc tự nhiên kết cấu quan.

Kỳ thứ, nghiên cứu liễu dịch hữu thái cực, thị sinh lưỡng nghi, lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái, bát quái định cát hung, cát hung sinh đại nghiệp, dĩ cập sinh sinh vị chi dịch đích chu dịch đặc hữu đích tự nhiên diễn hóa quan.

Đệ tam, thám sách liễu chu dịch tự nhiên quan đích lập tượng thủ nghĩa đích hạch tâm nội dung. Kỳ cơ bản tố pháp thị lập tượng dĩ tận ý, thiết quái dĩ tận tình ngụy, hệ từ yên dĩ tận kỳ ngôn, biến nhi thông chi dĩ tận lợi, cổ chi vũ chi dĩ tận thần. Chu dịch tự nhiên quan tựu thị giá dạng thiện đãi tự nhiên, thuận kỳ tự nhiên, nhận thức tự nhiên, giải thích tự nhiên, lợi dụng tự nhiên, cải tạo tự nhiên, đạt đáo thiên nhân hợp nhất đích cảnh giới.

Đệ tứ, bản thư dụng độc đặc đích dịch tượng tư duy phương thức, diễn dịch quái tượng kết cấu hòa biến hóa quan hệ, tận giải tự nhiên chi dịch, lập tượng tận ý, quái hào phù hào chuyển hoán, chế khí thượng tượng, thủ tượng tỉ loại, biến dịch vi tính, giản dịch vi dụng, giao dịch vi thông, bất dịch vi tông dĩ cập vi biến sở thích, hòa hài luận, địa chi đạo, tai dị quan, chỉnh thể hữu cơ tự nhiên quan đẳng.

Đương đại khoa kỹ cách mệnh hòa xã hội cải cách lưỡng đại triều lưu, sử nhân loại tiến nhập công thương văn minh hòa tư tấn văn minh đích tân thì đại, tòng căn bản thượng cải biến liễu cổ đại chu dịch lại dĩ tồn tại đích kinh nghiệm khoa học cơ sở hòa nông canh văn minh đích xã hội điều kiện, chu dịch diện lâm sinh tử tồn vong đích quyết trạch. Dịch học văn hóa thể hệ đích hạch tâm thị "Thiên nhân đồng cấu " hòa "Thiên nhân hợp nhất ", mưu cầu chu dịch tự thân đích khoa học hóa khứ thực hiện kỳ xã hội hóa, bả vu sử văn hóa biến thành triết lý văn hóa, dĩ khoa học đích tinh thần hòa hiện đại nhân văn lý niệm kiến thành hiện đại dịch học thể hệ, thị lịch sử đích tất nhiên.

Kỳ phán quảng đại dịch học công tác giả năng thuận ứng triều lưu, dữ thì hài hành địa vi hiện đại dịch học văn hóa kiến thiết tác xuất canh đại cống hiến.

Khưu lượng huy

Khưu giáo thụ vi quốc tế dịch học liên hợp hội bí thư trường, đông phương quốc tế dịch học nghiên cứu viện phó viện trường

Tổng tự

Điền hợp lộc

< dịch kinh > thị thập ma? < thuyết văn > dẫn < bí thư > thuyết "Nhật nguyệt vi dịch ", thuyết minh "Dịch " tựu thị nhật nguyệt, < dịch kinh > giảng đích tựu thị nhật nguyệt đích vận hành quy luật, dĩ cập nhật nguyệt đích vận động biến hóa, cập kỳ đối tự nhiên giới sinh vật hòa nhân đích ảnh hưởng, tịnh xiển thuật nhân thuận tòng tự nhiên biến hóa đích đạo lý. Thám thảo nhật nguyệt đích vận hành quy luật chúc ô tự nhiên khoa học, do thử sản sinh đích thiên văn, lịch pháp, quý tiết, khí hậu, khí tượng, vật lý, sổ học đẳng đô thị khoa học, do thử khả tri < dịch kinh > dã ứng cai thị nhất bản giảng khoa học đích thư, bất thị giảng mê tín đích thư, nghiên cứu < dịch kinh >, tựu thị nghiên cứu khoa học, nhân thử, ngã môn tương giá sáo tùng thư định danh vi < chu dịch dữ hiện đại khoa học nghiên cứu tùng thư >.

< dịch kinh > đích công năng thị thập ma? < hệ từ truyền > thuyết "Sinh sinh chi vị dịch " "Thiên địa chi đại đức viết sinh ", nguyên lai < dịch kinh > đích công năng thị giảng sinh mệnh khoa học đích, giảng nhất thiết sự vật đích đản sinh, phát triển, tráng đại, trực đáo kỳ tử vong. Càn vi nhật, hoàn vi thiên; khôn vi nguyệt, hoàn vi địa. Sở dĩ < tự quái truyền > thuyết "Hữu thiên địa nhiên hậu vạn vật sinh yên, doanh thiên địa chi gian giả duy vạn vật ", < thoán truyền > hoàn thâm nhập địa xiển phát liễu càn khôn nhật nguyệt hợp đức sang sinh hóa dục vạn vật đích đặc tính, vị "Đại tai càn nguyên, vạn vật tư thủy ", "Chí tai khôn nguyên, vạn vật tư sinh " . Nhân hữu sinh mệnh, động vật hữu sinh mệnh, thực vật hữu sinh mệnh, nhất cá quốc gia, nhất cá cơ quan dã hữu sinh mệnh, giá thị khách quan tồn tại đích sự thực, sở dĩ < dịch kinh > khả dĩ dụng đáo vạn sự vạn vật chi trung, vạn biến bất ly kỳ tông.

Nhật nguyệt vận động, hữu thì gian, hữu không gian, giá nhất đặc tính < dịch kinh > tựu dụng quái phù lai biểu thị, cố < dịch kinh > đích quái đô hữu thì, không đích đặc tính, thì không tương kết hợp nghiên cứu tựu thành liễu trung quốc văn hóa phát triển đích nhất đại đặc trưng, sở dĩ khổng tử nghiên cứu < dịch kinh > chi kết tinh sản vật --< dịch truyền >, bất đan cường điều "Thì ", dã cường điều "Vị ", "Thì " tựu thị thì gian, "Vị " tựu thị không gian, "Thì " "Vị " kết hợp, tựu thị thì không kết hợp, thị tự nhiên khoa học đích nghiên cứu, bất chỉ thị nhân văn khoa học đích nghiên cứu, yếu bả tha tòng nhân văn vi tường trung giải phóng xuất lai, phóng đáo tự nhiên khoa học trung khứ khảo lự, tựu hội tri đạo khổng tử bất chỉ thị nhất vị giáo dục gia, triết học gia, hoàn thị nhất vị vĩ đại đích cổ đại khoa học gia.

Nhật nguyệt vận động hữu quy luật, hữu thì gian, giá thị nhất thiết thôi tiền hòa diễn hậu vận toán tất tu cụ bị đích điều kiện. < dịch kinh > chi quái thị nhật nguyệt vận động đích đại biểu phù hào, cố dụng quái dã năng thôi tri dĩ tiền hòa diễn nghĩa dĩ hậu.

Tái thuyết khổng tử nho gia, < hán thư ‧ nghệ văn chí > thuyết "Nho gia giả lưu, cái xuất tư đồ chi quan, trợ nhân quân thuận âm dương giáo hóa giả dã " . Nguyên lai nho gia chủ yếu thị giảng "Âm dương giáo hóa " học thuyết đích, nhi "Âm dương gia giả lưu, cái xuất ô hi hòa chi quan, kính thuận hạo thiên, lịch tượng nhật nguyệt tinh thần, kính thụ dân thì ", sở dĩ khổng tử tại < hệ từ truyền > trung thuyết "Âm dương chi nghĩa phối nhật nguyệt " . Hi hòa thị cá quan thiên văn chế định lịch pháp đích quan viên. Do thử khả tri, khổng tử nghiên cứu < dịch kinh > đích mục địa thị "Trị lịch minh thì ", cung dân chính chi sự dụng đích, sở dĩ khổng tử < dịch truyền > xử xử đô thị thể hiện xuất liễu khoa học tinh thần.

< dịch kinh > thị nhất bộ vĩ đại đích cổ đại khoa học trứ tác, tại lịch đại dịch học nghiên cứu giả đích khoa học xiển thích hạ, kim thiên khoa học dịch dĩ kinh hình thành, kỳ nghiên cứu chính tại trục bộ thâm nhập, ngã môn tương tín nhị thập nhất thế kỷ, khoa học dịch đích nghiên cứu tương nhượng < dịch kinh > trọng phóng khoa học quang huy, cổ thụ tương khai tân hoa.