出版日期：2004/12/05
規格：平裝 / 245頁 / 16k菊 / 14.8 x 21 cm / 普通級 / 單色印刷 / 初版
《周易》系統典籍，是中華傳統文化的重要組成部分，繼承和發揚這份珍貴的遺產，是學術界的一項艱巨任務。近年來，海內外出版了多種易學著作，形成了一股周易熱。 　　關於周易文化的論述，提出許多問題，發表許多見解，眾說紛紜，莫衷一是，又為易學愛好者和關心傳統文化的讀者帶來許多困擾。有鑑於此，東方國際易學研究院的同仁，在自己研究的基礎上，編寫了這套叢書，參加爭鳴，希望能為讀者澄清一些問題，將弘揚傳統文化引向較為健康的軌道。我們編寫這套叢書，依據以下幾條原則： 　　(1)倡導以科學態度和科學方法，研究和評介周易文化，區別精華和糟粕，突出易學文化中的智慧和哲理。《周易》系統典籍，所以長期流傳不息，關鍵在於其中蘊涵的智慧或思維方式，吸引歷代學人不斷追求和闡發。這套叢書的重點在於闡述其智慧，使讀者從中受到教益，故定名為《易學智慧叢書》。 　　(2)《周易》系統典籍或歷代易學，對中國傳統文化的發展影響深遠，涉及到自然和人文各個領域，如古人所說「易道廣大，旁及天文、地理……」等，在人類文明史上獨樹一幟。弘揚易學智慧，不能局限於《周易》經傳本身，如歷代經學家所從事的注釋工作；還要看到其在實際生活中所起的作用和影響。編這套叢書，著眼於從傳統文化發展的角度，闡述易學智慧的特色及其價值。 　　(3)任何傳統文化的研究，都應同當代的文明建設聯繫起來考量，走現代化的道路，即古為今用的道路，傳統文化方能重新煥發出其生命力。編寫這套叢書，亦力求體現這一精神。總之，弘揚傳統應根植於現實生活之中。 　　(4)《周易》系統的典籍，文字古奧，義理艱深，一般讀者難於領會。編寫這套叢書，一方面立足於較為踏實的學術研究的基礎上，對原典不能妄加解釋和附會，一方面又要以較為通俗易懂，用當代學人所能接受的語言，敘述易學智慧的特徵，易學文化流傳的歷史及其對中華文化所起的影響，行文力求深入淺出，為易學愛好者提供一入門途徑。 　　以上四條，是我們編寫此套叢書的指導方針和要求，參加撰寫的同仁，大都按這些要求努力工作。 　　有的稿本改寫多次，付出了艱巨的勞力，至於是否達到上述目的，要待廣大讀者的批評指正了。 　　總之，編寫這套叢書是一種嘗試，旨在倡導一種學風，拋磚引玉，以便同學術界、文化界的同行，共同實現弘揚優秀傳統文化的任務。 　　（朱伯崑先生現任東方國際易學研究院院長兼學術委員會主任，北京大學哲學系教授，中國易學與科學研究會理事長。）
總序一 　　總序二 　　自序 　　第一章　易學與中國古代史學 　　第二章　先秦史官通《周易》 　　第三章　司馬遷的易學與史學 　　第四章　漢《易》與《漢書》 　　第五章　漢魏易學變化的走向與史學 　　第六章　易學的總結、發展與史學（上） 　　第七章　易學的總結、發展與史學（下） 　　第八章　學術兼採思潮走向中的易學與史學 　　第九章　史學近代化過程中的易學
中國古代史學家和易學結下了不解之緣，正是易學的豐富的辯證的聯繫思維培育出古代史學家對自然、對社會歷史認識的獨特視角，使他們的歷史觀具有了哲理特性。可以說，這是中國古代史學民族性最為鮮明的體現之一。 　　從史學史上看，中國古代大史學家中的大多數，都是通《易》的。司馬遷的家學淵源之一，是「學《易》於楊何」，加上道論、天官學，構成了司馬遷富有辯證聯繫的史學思想。班固的《漢書‧五行志》把京房《易》放在十分突出的地位，用漢《易》解釋漢代以前的歷史；《漢書‧藝文志》以易學的流變思想，論說古代文獻的起源與性質，則是另一樣特點。班固對古代史學與易學都做出了重大的貢獻。其後，如荀悅《漢紀》、袁宏的《後漢紀》等著作，都可以看出易學與史學的緊密聯繫。至於宋代歐陽修、司馬光、朱熹等，明清兩代的王夫之、黃宗羲、顧炎武和章學誠等，不但是大史學家，而且也是開一代治易新路徑的大師。這些在這本書中都有介紹。 　　近代的章太炎、劉師培、郭沫若和顧頡剛等在二十世紀史學史上有重要的地位，在史學近代化過程中，在舊經學終結的背景下，他們所作的工作，一是把《周易》從神的啟示錄還原為世俗人的創作；二是以歷史的眼光解《易》，從中看出古代社會的情形；三是，以新的學術觀點說明易學及其變化。他們以新的觀點認識《易》，可以說是化腐朽為神奇，為今後研究《易》打開了新的思路。 　　這本書把史與易聯繫起來，但又不是以史證易的路數，而是想以易解史學，透過易學與史學關係的研究，說明中國古代史學發展的獨特的路徑。 　　中國古代史學家從易學中得到啟示，他們在論述歷史的興亡、社會變革中的重民思想、憂患意識以及通變思想，都是史學思想的寶貴財富。這些在今後發展新世紀的史學工作中，非常值得借鑒，我們可以從中汲取到大智慧。 　　在易學發展過程中，後人體會易有三義，唐朝的孔穎達在《周易正義》卷首中，作了發揮，說：「夫易者，變化之總名，改換之殊稱。」清朝章學誠認為孔穎達的話，是捉住了易學的根本精神。 　　確實，什麼是歷史？中外思想家、史學家不知有多少爭論。應當說，只有把歷史當作變與不變的辯證統一，才能對歷史的特性有很好的理解。任何事物不可能沒有變化，否則就不會有這個事物的歷史；同樣，如果沒有相對的不變，每時每刻都變得面目全非，當然也就不能形成這個事物的歷史；變與不變的辯證體現事物「多」與「一」、「簡」的體徵。易之義對理解什麼是歷史的問題，有重大的意義。 　　說了上面這樣一些道理，無非是說史學史研究者，應當研究易學，這可以幫助我們認識中國古代史學思想的豐富和深邃，進而探討中國民族史學的特性。這也就是我開始研究易學的動機。 　　我的導師白壽彝先生早在青年時期，在易學研究上很有成績，顯示其獨到的見識和考索之功，這對於成就他的史學大業，起了重要的作用。這對我治史是很好的啟示。 　　朱伯崑先生治易的風格對我產生重要的影響。書稿出版，得到劉長林、鄭萬耕諸位仁兄的幫助。中國書店出版社的馬建農總編和趙安民、錢律進諸位同仁，在書稿審校上，付出大量精力，在此表示謝意。
Thông dịch tự động bằng Quick Translator
Tác Giả:吳懷祺 ngô hoài kỳ

Xuất bản nhật kỳ: 2004/12/05
quy cách: Bình trang / 245 hiệt / 16k cúc / 14. 8 x 21 cm / phổ thông cấp / đan sắc ấn loát / sơ bản
< chu dịch > hệ thống điển tịch, thị trung hoa truyền thống văn hóa đích trọng yếu tổ thành bộ phân, kế thừa hòa phát dương giá phần trân quý đích di sản, thị học thuật giới đích nhất hạng gian cự nhậm vụ. Cận niên lai, hải nội ngoại xuất bản liễu đa chủng dịch học trứ tác, hình thành liễu nhất cổ chu dịch nhiệt.

Quan ô chu dịch văn hóa đích luận thuật, đề xuất hứa đa vấn đề, phát biểu hứa đa kiến giải, chúng thuyết phân vân, mạc trung nhất thị, hựu vi dịch học ái hảo giả hòa quan tâm truyền thống văn hóa đích độc giả đái lai hứa đa khốn nhiễu. Hữu giám ô thử, đông phương quốc tế dịch học nghiên cứu viện đích đồng nhân, tại tự kỷ nghiên cứu đích cơ sở thượng, biên tả liễu giá sáo tùng thư, tham gia tranh minh, hi vọng năng vi độc giả trừng thanh nhất ta vấn đề, tương hoằng dương truyền thống văn hóa dẫn hướng giác vi kiện khang đích quỹ đạo. Ngã môn biên tả giá sáo tùng thư, y cứ dĩ hạ ki điều nguyên tắc:

(1) xướng đạo dĩ khoa học thái độ hòa khoa học phương pháp, nghiên cứu hòa bình giới chu dịch văn hóa, khu biệt tinh hoa hòa tao phách, đột xuất dịch học văn hóa trung đích trí tuệ hòa triết lý. < chu dịch > hệ thống điển tịch, sở dĩ trường kỳ lưu truyền bất tức, quan kiện tại ô kỳ trung uẩn hàm đích trí tuệ hoặc tư duy phương thức, hấp dẫn lịch đại học nhân bất đoạn truy cầu hòa xiển phát. Giá sáo tùng thư đích trọng điểm tại ô xiển thuật kỳ trí tuệ, sử độc giả tòng trung thụ đáo giáo ích, cố định danh vi < dịch học trí tuệ tùng thư >.

(2)< chu dịch > hệ thống điển tịch hoặc lịch đại dịch học, đối trung quốc truyền thống văn hóa đích phát triển ảnh hưởng thâm viễn, thiệp cập đáo tự nhiên hòa nhân văn các cá lĩnh vực, như cổ nhân sở thuyết "Dịch đạo quảng đại, bàng cập thiên văn, địa lý... " đẳng, tại nhân loại văn minh sử thượng độc thụ nhất xí. Hoằng dương dịch học trí tuệ, bất năng cục hạn ô < chu dịch > kinh truyền bản thân, như lịch đại kinh học gia sở tòng sự đích chú thích công tác; hoàn yếu khán đáo kỳ tại thực tế sinh hoạt trung sở khởi đích tác dụng hòa ảnh hưởng. Biên giá sáo tùng thư, trứ nhãn ô tòng truyền thống văn hóa phát triển đích giác độ, xiển thuật dịch học trí tuệ đích đặc sắc cập kỳ giá trị.

(3) nhậm hà truyền thống văn hóa đích nghiên cứu, đô ứng đồng đương đại đích văn minh kiến thiết liên hệ khởi lai khảo lượng, tẩu hiện đại hóa đích đạo lộ, tức cổ vi kim dụng đích đạo lộ, truyền thống văn hóa phương năng trọng tân hoán phát xuất kỳ sinh mệnh lực. Biên tả giá sáo tùng thư, diệc lực cầu thể hiện giá nhất tinh thần. Tổng chi, hoằng dương truyền thống ứng căn thực ô hiện thực sinh hoạt chi trung.

(4)< chu dịch > hệ thống đích điển tịch, văn tự cổ áo, nghĩa lý gian thâm, nhất bàn độc giả nan ô lĩnh hội. Biên tả giá sáo tùng thư, nhất phương diện lập túc ô giác vi đạp thực đích học thuật nghiên cứu đích cơ sở thượng, đối nguyên điển bất năng vọng gia giải thích hòa phụ hội, nhất phương diện hựu yếu dĩ giác vi thông tục dịch đổng, dụng đương đại học nhân sở năng tiếp thụ đích ngữ ngôn, tự thuật dịch học trí tuệ đích đặc trưng, dịch học văn hóa lưu truyền đích lịch sử cập kỳ đối trung hoa văn hóa sở khởi đích ảnh hưởng, hành văn lực cầu thâm nhập thiển xuất, vi dịch học ái hảo giả đề cung nhất nhập môn đồ kính.

Dĩ thượng tứ điều, thị ngã môn biên tả thử sáo tùng thư đích chỉ đạo phương châm hòa yếu cầu, tham gia soạn tả đích đồng nhân, đại đô án giá ta yếu cầu nỗ lực công tác.

Hữu đích cảo bản cải tả đa thứ, phó xuất liễu gian cự đích lao lực, chí ô thị phủ đạt đáo thượng thuật mục đích, yếu đãi quảng đại độc giả đích phê bình chỉ chính liễu.

Tổng chi, biên tả giá sáo tùng thư thị nhất chủng thường thí, chỉ tại xướng đạo nhất chủng học phong, phao chuyên dẫn ngọc, dĩ tiện đồng học thuật giới, văn hóa giới đích đồng hành, cộng đồng thực hiện hoằng dương ưu tú truyền thống văn hóa đích nhậm vụ.

(chu bá côn tiên sinh hiện nhậm đông phương quốc tế dịch học nghiên cứu viện viện trường kiêm học thuật ủy viên hội chủ nhậm, bắc kinh đại học triết học hệ giáo thụ, trung quốc dịch học dữ khoa học nghiên cứu hội lý sự trường. )

tổng tự nhất

Tổng tự nhị

Tự tự

Đệ nhất chương dịch học dữ trung quốc cổ đại sử học

Đệ nhị chương tiên tần sử quan thông < chu dịch >

Đệ tam chương tư mã thiên đích dịch học dữ sử học

Đệ tứ chương hán < dịch > dữ < hán thư >

Đệ ngũ chương hán ngụy dịch học biến hóa đích tẩu hướng dữ sử học

Đệ lục chương dịch học đích tổng kết, phát triển dữ sử học (thượng)

Đệ thất chương dịch học đích tổng kết, phát triển dữ sử học (hạ)

Đệ bát chương học thuật kiêm thải tư triều tẩu hướng trung đích dịch học dữ sử học

Đệ cửu chương sử học cận đại hóa quá trình trung đích dịch học

trung quốc cổ đại sử học gia hòa dịch học kết hạ liễu bất giải chi duyên, chính thị dịch học đích phong phú đích biện chứng đích liên hệ tư duy bồi dục xuất cổ đại sử học gia đối tự nhiên, đối xã hội lịch sử nhận thức đích độc đặc thị giác, sử tha môn đích lịch sử quan cụ hữu liễu triết lý đặc tính. Khả dĩ thuyết, giá thị trung quốc cổ đại sử học dân tộc tính tối vi tiên minh đích thể hiện chi nhất.

Tòng sử học sử thượng khán, trung quốc cổ đại đại sử học gia trung đích đại đa sổ, đô thị thông < dịch > đích. Tư mã thiên đích gia học uyên nguyên chi nhất, thị "Học < dịch > ô dương hà ", gia thượng đạo luận, thiên quan học, cấu thành liễu tư mã thiên phú hữu biện chứng liên hệ đích sử học tư tưởng. Ban cố đích < hán thư ‧ ngũ hành chí > bả kinh phòng < dịch > phóng tại thập phân đột xuất đích địa vị, dụng hán < dịch > giải thích hán đại dĩ tiền đích lịch sử;< hán thư ‧ nghệ văn chí > dĩ dịch học đích lưu biến tư tưởng, luận thuyết cổ đại văn hiến đích khởi nguyên dữ tính chất, tắc thị lánh nhất dạng đặc điểm. Ban cố đối cổ đại sử học dữ dịch học đô tố xuất liễu trọng đại đích cống hiến. Kỳ hậu, như tuân duyệt < hán kỷ >, viên hồng đích < hậu hán kỷ > đẳng trứ tác, đô khả dĩ khán xuất dịch học dữ sử học đích khẩn mật liên hệ. Chí ô tống đại âu dương tu, tư mã quang, chu hi đẳng, minh thanh lưỡng đại đích vương phu chi, hoàng tông hi, cố viêm võ hòa chương học thành đẳng, bất đan thị đại sử học gia, nhi thả dã thị khai nhất đại trị dịch tân lộ kính đích đại sư. Giá ta tại giá bản thư trung đô hữu giới thiệu.

Cận đại đích chương thái viêm, lưu sư bồi, quách mạt nhược hòa cố hiệt cương đẳng tại nhị thập thế kỷ sử học sử thượng hữu trọng yếu đích địa vị, tại sử học cận đại hóa quá trình trung, tại cựu kinh học chung kết đích bối cảnh hạ, tha môn sở tác đích công tác, nhất thị bả < chu dịch > tòng thần đích khải thị lục hoàn nguyên vi thế tục nhân đích sang tác; nhị thị dĩ lịch sử đích nhãn quang giải < dịch >, tòng trung khán xuất cổ đại xã hội đích tình hình; tam thị, dĩ tân đích học thuật quan điểm thuyết minh dịch học cập kỳ biến hóa. Tha môn dĩ tân đích quan điểm nhận thức < dịch >, khả dĩ thuyết thị hóa hủ hủ vi thần kỳ, vi kim hậu nghiên cứu < dịch > đả khai liễu tân đích tư lộ.

Giá bản thư bả sử dữ dịch liên hệ khởi lai, đan hựu bất thị dĩ sử chứng dịch đích lộ sổ, nhi thị tưởng dĩ dịch giải sử học, thấu quá dịch học dữ sử học quan hệ đích nghiên cứu, thuyết minh trung quốc cổ đại sử học phát triển đích độc đặc đích lộ kính.

Trung quốc cổ đại sử học gia tòng dịch học trung đắc đáo khải thị, tha môn tại luận thuật lịch sử đích hưng vong, xã hội biến cách trung đích trọng dân tư tưởng, ưu hoạn ý thức dĩ cập thông biến tư tưởng, đô thị sử học tư tưởng đích bảo quý tài phú. Giá ta tại kim hậu phát triển tân thế kỷ đích sử học công tác trung, phi thường trị đắc tá giám, ngã môn khả dĩ tòng trung cấp thủ đáo đại trí tuệ.

Tại dịch học phát triển quá trình trung, hậu nhân thể hội dịch hữu tam nghĩa, đường triều đích khổng dĩnh đạt tại < chu dịch chính nghĩa > quyển thủ trung, tác liễu phát huy, thuyết: "Phu dịch giả, biến hóa chi tổng danh, cải hoán chi thù xưng. " thanh triều chương học thành nhận vi khổng dĩnh đạt đích thoại, thị tróc trụ liễu dịch học đích căn bản tinh thần.

Xác thực, thập ma thị lịch sử? Trung ngoại tư tưởng gia, sử học gia bất tri hữu đa thiếu tranh luận. Ứng đương thuyết, chỉ hữu bả lịch sử đương tác biến dữ bất biến đích biện chứng thống nhất, tài năng đối lịch sử đích đặc tính hữu ngận hảo đích lý giải. Nhậm hà sự vật bất khả năng một hữu biến hóa, phủ tắc tựu bất hội hữu giá cá sự vật đích lịch sử; đồng dạng, như quả một hữu tương đối đích bất biến, mỗi thì mỗi khắc đô biến đắc diện mục toàn phi, đương nhiên dã tựu bất năng hình thành giá cá sự vật đích lịch sử; biến dữ bất biến đích biện chứng thể hiện sự vật "Đa " dữ "Nhất ", "Giản " đích thể trưng. Dịch chi nghĩa đối lý giải thập ma thị lịch sử đích vấn đề, hữu trọng đại đích ý nghĩa.

Thuyết liễu thượng diện giá dạng nhất ta đạo lý, vô phi thị thuyết sử học sử nghiên cứu giả, ứng đương nghiên cứu dịch học, giá khả dĩ bang trợ ngã môn nhận thức trung quốc cổ đại sử học tư tưởng đích phong phú hòa thâm thúy, tiến nhi thám thảo trung quốc dân tộc sử học đích đặc tính. Giá dã tựu thị ngã khai thủy nghiên cứu dịch học đích động cơ.

Ngã đích đạo sư bạch thọ di tiên sinh tảo tại thanh niên thì kỳ, tại dịch học nghiên cứu thượng ngận hữu thành tích, hiển thị kỳ độc đáo đích kiến thức hòa khảo sách chi công, giá đối ô thành tựu tha đích sử học đại nghiệp, khởi liễu trọng yếu đích tác dụng. Giá đối ngã trị sử thị ngận hảo đích khải thị.

Chu bá côn tiên sinh trị dịch đích phong cách đối ngã sản sinh trọng yếu đích ảnh hưởng. Thư cảo xuất bản, đắc đáo lưu trường lâm, trịnh vạn canh chư vị nhân huynh đích bang trợ. Trung quốc thư điếm xuất bản xã đích mã kiến nông tổng biên hòa triệu an dân, tiền luật tiến chư vị đồng nhân, tại thư cảo thẩm hiệu thượng, phó xuất đại lượng tinh lực, tại thử biểu thị tạ ý.